برهان جایگشت علیه رئالیسم متافیزیکی

Authors

  • سیدمحمدعلی حجتی دانشیار گروه فلسفه، دانشگاه تربیت مدرس
Abstract:

رئالیسم ایده‌ای است شهودی که عموم انسان‌ها آن را به طور صریح یا ضمنی پذیرفته‌اند. کم‌تر کسی هست که وجود اشیای مستقل از ذهن یا ارتباط میان صدق و اوضاع جهان را نپذیرد، اما چگونگی ارتباط زبان با واقعیت محل بحث‌های زیادی است. یکی از نظریاتی که با شهود ما سازگاری بیش‌تری دارد انطباق میان اجزای زبان با عناصر عالم خارج است؛ اما مانند بسیاری دیگر از ایده‌های شهودی با تدقیق در این مسئله، ایرادات مهمی به این تلقی ساده از انطباق میان جهان و زبان وارد می‌شود. هیلاری پاتنم، فیلسوف نام‌دار معاصر امریکایی، نوعی خاص از رئالیسم را که خود «رئالیسم متافیزیکی» (از این پس به‌اختصار، رئالیسم) می‌خواند و مدعی چنین دیدگاهی دربارة ارتباط زبان و جهان است نقد می‌کند؛ وی در این راه از استدلال‌های مبتنی‌بر نظریة مدل نیز بهره می‌گیرد. نظریة مدل بخشی از علم ریاضیات است که روابط میان زبان و تعبیرهای زبان را بررسی می‌کند. متن حاضر سعی در توضیح، تحلیل، و نقد کم‌تر فنی و بیش‌تر شهودی «استدلال جایگشت» دارد که پاتنم علیه رئالیسم طرح کرده است. آن‌چه پاتنم در این استدلال سعی در نشان‌دادن آن دارد این است که مدلول یا مصداق عبارات زبان در نگاه رئالیستی قابل تثبیت‌شدن نیستند.    

Upgrade to premium to download articles

Sign up to access the full text

Already have an account?login

similar resources

رئالیسم درونی: جایگزین پاتنم برای رئالیسم متافیزیکی

هیلاری پاتنم که زمانی خود از نمایندگان و مدافعان برجستۀ رئالیسم علمی و متافیزیکی به شمار می رفت، در اواسط دهه 1970م. به یکی از مخالفان سرسخت رئالیسم متافیزیکی مبدّل شد. او تعدادی استدلال را علیه ابعاد صدقی و هستی‌شناختی رئالیسم متافیزیکی طرح کرد و پس از کنار گذاشتن کامل آن، یک نظام فکری جدید موسوم به «رئالیسم درونی» را به عنوان جایگزین پیشنهاد کرد. ایراد اصلی پاتنم بر بُعد صدقی رئالیسم متافیزیکی ...

full text

پاتنم، نسبیت مفهومی و رئالیسم متافیزیکی

یکی از مؤلفه‌های اصلی فلسفۀ پاتنم مخالفت با رئالیسم متافیزیکی است. بنا به قول مشهور، استدلال مبتنی بر نظریۀ مدل و استدلال مغز در خمره دو استدلالی هستند که پاتنم علیه رئالیسم متافیزیکی طرح کرده است. علاوه بر این دو، برخی معتقداند «پدیدۀ نسبیت مفهومی» پاتنم نیز استدلالی مستقل علیه رئالیسم متافیزیکی‌ست. پدیده‌ی نسبیت مفهومی وضعیتی‌ست که در آن، دو جمله‌ی ظاهراً ناهم‌خوان هم‌زمان صادق اند. در آثار مخ...

full text

بررسى برهان معجزه نبودن در دفاع از رئالیسم علمى

صدق (تقریبى) نظریه ها یکى از مدعیات اساسى رئالیست هاست. در این مقاله ضمن بیان اهمیت این مسئله به ارائه و بررسى یکى از براهین مهم رئالیست ها، یعنى برهان معجزه نبودن در جهت دفاع از این ادعا خواهیم پرداخت و نشان مى دهیم که ایراد دورى بودن، با اتخاذ پشتوانه ى معرفت شناختى مناسب وارد نیست.

full text

My Resources

Save resource for easier access later

Save to my library Already added to my library

{@ msg_add @}


Journal title

volume 4  issue 2

pages  43- 64

publication date 2013-09-23

By following a journal you will be notified via email when a new issue of this journal is published.

Hosted on Doprax cloud platform doprax.com

copyright © 2015-2023